De Stelling van Antwerpen was een militaire verdedigingsgordel rond Antwerpen bestaande uit twee ringen van forten. De fortengordel, die de stad moest beschermen tegen bombardementen en vrijwaren van bezetting, werd gebouwd tussen 1859 en 1914. Deze verdedigingsstructuur bestaande uit gegroepeerde forten noemde men PFA (La Position fortifiée d'Anvers). Deze PFA had als bijzondere bedoeling te dienen als reduit of nationale terugvalbasis bij vijandelijkheden om alzo via de Westerschelde terug te vallen op de kustversterking.
De binnenste fortengordel, bestaande uit de 8 Brialmontforten, ligt nu (behalve het gesloopte Fort 1) net buiten de R11 (Krijgsbaan). De daarbij horende 'Grote Omwalling van Brialmont' of 'Brialmontomwalling' moest in de jaren zestig plaats ruimen voor het tracé van de Antwerpse Ring (R1) en Antwerpse Singel (R10). De tweede, buitenste fortengordel, de Hoofdweerstandstelling, ligt in een 95 km wijde boog rond Antwerpen, op zo'n 20 kilometer van de stad en bestaat nog steeds.

De Broechem

51.177500, 4.618611

Het Fort van Broechem is een fort dat deel uitmaakt van de fortengordel rond Antwerpen (de zogenaamde Stelling van Antwerpen). Het fort is gebouwd in de periode 1909-1912. Het fort is in de Eerste Wereldoorlog zwaar beschadigd.

Tot de Stelling van Antwerpen was besloten door de keuze voor Antwerpen als Nationaal Reduit in 1859. Het idee hierachter was dat Antwerpen het meest geschikt was als laatste verschansing tot de hulp van bondgenoten zou arriveren. Het Nationaal Reduit zou bestaan uit een belegeringsgeschut, een fortengordel en 3 onderwaterzettingen. De fortengordel zou bestaan uit een achttal Brialmontforten (gebouwd in 1859) in een 18 kilometer lange gordel van Wijnegem tot Hoboken. Na de Frans-Duitse oorlog van 1870 werd aanvankelijk besloten tot de bouw van drie bruggenhoofdforten en vervolgens tot de bouw van een buitenlinie, die aangepast was aan modernere wapens. Dit laatste plan werd bekrachtigd per wet van 30 maart 1906. Deze Hoofdweerstandstelling omvatte op de rechteroever 16 forten en 10 schansen en op de linkeroever 5 forten en 2 schansen. Naast de bestaande forten waren dit op de rechteroever de forten van Sint-Katelijne-Waver, 's-Gravenwezel, Stabroek, Brasschaat, Kessel, Oelegem, Koningshooikt, Ertbrand, Breendonk, Liezele en Bornem. Verder werden op de rechteroever schansen gebouwd in Smoutakker, Drijhoek, Audaan, Schilde, Massenhoven, Tallaart, Letterheide, Puurs en de halve schansen van Bosbeek en Dorpveld. In het plan van 1905 werden verder nog forten voorzien in Nieuwkerken, Verrebroek en St-Antoniushiek. De bouw van fort Broechem door de firma Bolsee startte in 1909. Het fort werd opgeleverd in juli 1913. Het fort was – evenals de meeste andere forten - bij het begin van de Eerste Wereldoorlog nog nauwelijks bewapend.

[Bron: https://nl.wikipedia.org/wiki/Fort_van_Broechem]

Kessel

51.150572, 4.627697

Het Fort van Kessel is een fort gelegen bij de Belgische plaats Kessel. Het maakte deel uit van de buitenste verdedigingsgordel van de stad Antwerpen tegen mogelijke vijanden.

Tot de Stelling van Antwerpen was besloten door de keuze voor Antwerpen als Nationaal Reduit in 1859. Het idee hierachter was dat Antwerpen het meest geschikt was als laatste verschansing tot de hulp van bondgenoten (m.n. Engeland) zou kunnen arriveren. Het Nationaal Reduit zou bestaan uit: een belegeringsomwalling, een fortengordel en onderwaterzettingen. De fortengordel zou bestaan uit een achttal Brialmontforten (gebouwd in 1859) in een 18 km lange gordel van Wijnegem tot Hoboken. Na de Frans-Duitse oorlog van 1870 werd aanvankelijk besloten tot de bouw van drie bruggenhoofdforten en vervolgens tot de bouw van een buitenverdedigingsgordel, die aangepast was aan modernere wapens. Dit laatste plan werd bekrachtigd per wet van 30 maart 1906. Deze Hoofdweerstandstelling omvatte op de rechteroever 16 forten en 10 schansen en op de linkeroever 5 forten en 2 schansen. Na onteigening van de gronden werd het fort gebouwd tussen 1909 en 1912. Op de plaats waar het gebouwd werd, stond vroeger een uitgestrekte hoeve. Toen de bouw van het fort in 1912 volledig klaar was, werden alle woningen in de buurt van het fort platgebrand, zodat de soldaten vanuit het fort een goed zicht hadden op mogelijke vijanden en het schootsveld vrij was. Pas in 1913 kon men beginnen het fort te bewapenen.

[bron:https://nl.wikipedia.org/wiki/Fort_van_Kessel]

Oelegem

51.224722, 4.614167

Het fort van Oelegem maakt deel uit van de Stelling van Antwerpen. Het plaatsje Oelegem is een onderdeel van de gemeente Ranst in de Belgische provincie Antwerpen.

Tot de Stelling van Antwerpen was besloten door de keuze voor Antwerpen als Nationaal Reduit in 1859. Het idee hierachter was dat Antwerpen het meest geschikt was als laatste verschansing tot de hulp van bondgenoten zou kunnen arriveren. Het Nationaal Reduit zou bestaan uit: een belegeringsomwalling, een fortengordel en onderwaterzettingen. De fortengordel zou bestaan uit een achttal Brialmontforten (gebouwd in 1859) in een 18 km lange gordel van Wijnegem tot Hoboken. Na de Frans-Duitse oorlog van 1870 werd aanvankelijk besloten tot de bouw van drie bruggenhoofdforten en vervolgens tot de bouw van een buitenlinie, die aangepast was aan modernere wapens. Dit laatste plan werd bekrachtigd per wet van 30 maart 1906. Deze Hoofdweerstandstelling omvatte op de rechteroever 16 forten en 10 schansen en op de linkeroever 5 forten en 2 schansen. Na onteigening van de gronden werd de bouw van het fort toegewezen op 27 februari 1909 en diende uiterlijk 1 juli 1912 te zijn voltooid. Aan het begin van de Eerste Wereldoorlog was het fort echter nog ver van operationeel. Zo was er geen munitie voorhanden.

[bron:https://nl.wikipedia.org/wiki/Fort_van_Oelegem]