De Stelling Kornwerderzand was een verdedigingslinie op de Afsluitdijk bij Kornwerderzand in de provincie Friesland ten tijde van de Duitse aanval op Nederland in 1940.

Op 14 juni 1918 werd het plan van de Minister van Waterstaat Cornelis Lely, om de Zuiderzee af te sluiten aangenomen. Met de bouw van de Afsluitdijk werd echter de Vesting Holland en de marinebasis in Den Helder kwetsbaar voor een buitenlandse aanval over land vanuit het oosten. Verder moest voorkomen worden dat de invaller de uitwateringssluizen in handen zou krijgen. Deze sluizen speelden een belangrijke rol bij het inunderen van de Nieuwe Hollandse Waterlinie. Door deze te openen zou het waterpeil van het IJsselmeer zakken waardoor de geïnundeerde terreinen weer droog kwamen te staan. Om een aanval te stoppen werden drie defensieve werken aangelegd: de Wonsstelling direct ten oosten van de Afsluitdijk, een stelling op de Afsluitdijk bij Kornwerderzand en tot slot een stelling bij de sluizen van Den Oever.

Na de ingebruikname van de Lorentzsluizen in 1932 werd in 1932-1933 de stelling gebouwd. In plaats van één groot en daardoor kwetsbaar verdedigingswerk, werd gekozen voor de gespreide opstellingen van diverse kleine verdedigingswerken. De kazematten werden gemaakt van gewapend beton aangevuld met pantserstaal op de meest kwetsbare plekken. De kazematten moesten bestand zijn tegen een intensieve beschieting van geschut opgesteld op diverse plaatsen langs de Friese kust.

[bron: https://nl.wikipedia.org/wiki/Stelling_Kornwerderzand]

 

[Bron: https://nl.wikipedia.org/wiki/Stelling_Kornwerderzand

  • I Mitrailleurkazemat
  • II Kanonkazemat
  • III Aggregaatkazemat
  • IV Commandokazemat
  • V Mitrailleurkazemat
  • VI Kanonkazemat
  • VII Zoeklichtkazemat
  • VIII Mitrailleurkazemat
  • IX Mitrailleurkazemat
  • X Mitrailleurkazemat
  • XI Mitrailleurkazemat
  • XII Mitrailleurkazemat
  • XIII Mitrailleurkazemat
  • XIV Luchtdoel remise
  • XV Luchtdoel remise
  • XVI Mitrailleurkazemat
  • XVII Aggregaatkazemat

Mitrailleurkazemat

53°04'46.4"N 5°20'02.1"E

53.079546, 5.333907


Kanonkazemat

53°04'28.3"N 5°19'59.3"E

53.074532, 5.333148


Tweede linie

53°04'19.7"N 5°19'35.5"E

53.072132, 5.326539


Kazemattenmuseum Kornwerderzand

53°04'23.5"N 5°19'59.3"E

53.073185, 5.333150